Жобаның жалпы сипаттамасы

Бұл жобада жасанды термоядролық синтез қондырғыларындағы термоядролық реакциялардың механизмдері анықталады. Түрлендірілген әлеуетті кластерлік модель (ТӘКМ) негізінде теориялық есептеулер орындалады, оның мақсаты кез келген термоядролық реакцияның негізгі сипаттамаларын – толық қиысуды немесе астрофизикалық S-факторды, сондай-ақ реакцияның жылдамдығын түсіндіру болып табылады. Мұндай теориялық зерттеулер жасанды термоядролық реакторлардағы термоядролық синтез процестерінің өту механизмдерін түсіну үшін де маңызды. Бұл құбылысты талдау басқарылатын термоядролық синтез процестерінде болатын термоядролық реакциялардың жылдамдығын есептеуге мүмкіндік береді.

Жобаның мақсаты

Толық көлденең қималарды, астрофизикалық S-факторларды және литий изотоптарында басқарылатын термоядролық синтез процесінде жүретін термоядролық реакциялардың жылдамдығын алу. Литийдің термоядролық реакторлық плазмасын сынау кезінде литий изотоптарындағы осы радиациялық түсіру реакцияларын зерттеу.

Жобаның міндеттері

Басқарылатын термоядролық синтез процесінде өтетін p + 8Li -> 9Be + g, p + 7Li -> 8Be + g және p + 6Li -> 7Be + g реакциялардың жылдамдығын зерттеу, сондай-ақ төмен және астрофизикалық энергия саласында күрделі емес функциялармен жуықтату.

Бұл міндет алдағы 2021-2022 жылдары есептерді орындауға дайындалу қажеттілігіне сондай-ақ p + 8Li -> 9Be + g, p + 7Li -> 8Be + g және p + 6Li -> 7Be + g термоядролық реакциялар бойынша деректерді іздеуге негізделген.

2021ж. p + 8Li -> 9Be + g және p + 7Li -> 8Be + g термоядролық реакциялардың жылдамдықтарын зерттеу және оларды күрделі емес функциялармен жуықтату.

2020 жылы алынған жаңартылған бағдарламалар негізінде осы термоядролық реакциялар үшін зерттеулер жүргізіледі.

2022ж. p + 6Li ® 7Be +  термоядролық реакциялардың жылдамдықтарын зерттеу және оларды күрделі емес функциялармен жуықтату. 2020 жылы алынған жаңартылған бағдарламалар негізінде осы термоядролық реакциялар үшін зерттеулер жүргізіледі.

Күтілетін нәтижелер

p + 8Li -> 9Be + g, p + 7Li -> 8Be + g және p + 6Li -> 7Be + g термоядролық реакциялардың жылдамдықтары және оларды күрделі емес функциялармен жуықтау нәтижелері.

Participants

1 Джазаиров-Кахраманов Альберт Вейсалович
2 Карипбаева Лариса Тулеугазиевна
3 Каримова Айнұр Темірханкызы
4 Дубовиченко Сергей Борисович
5 Имамбек Онласын
6 Ткаченко Алеся Сергеевна
7 Стеблякова Асия Алиевна

Publications

1 Dubovichenko S.B., Dzhazairov-Kakhramanov A.V., Burkova N.A. Reaction rate of the 7Li(p,γ)8Be radiative capture at low energies // Nuclear Physics A. – 2021. – Vol. 1015. – P.122312; https://doi.org/10.1016/j.nuclphysa.2021.122312, IF=1.695, Q2 Netherlands.
2 Dubovichenko S.B., Burkova N.A., Dzhazairov-Kakhramanov A.V., Tkachenko A.S., Samratova A. Reaction Rate of the p6Li Capture // Izvestiya Vysshikh Uchebnykh Zavedenii, Fizika. – 2021. – V.64. – (accepted, in press). IF=0.625, Q3 USA.
3 Dzhazairov-Kakhramanov A.V., Imambekov O., Karipbaeva L.T., Steblyakova A.A. The role of resonances in the capture of 8Li(p,γ)9Be on the reaction rate of the relevant astrophysical synthesis of 9Be // News of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, Physico-Mathematical Series. – Vol. 4. – Number 328. – 2021. – P.50-59. https://doi.org/10.32014/2020.2518-1726.66.